Dünya Diyabet Günü

Dünyada 250 milyondan fazla insan diyabetle yaşamaktadır. Mücadele edilmezse bir nesil sonra bu sayı 380 milyona yükselecektir. Diyabet insidans ve prevalansının istatistiksel tahminlerin ötesinde çok hızlı artış göstermesi, tanıdan itibaren yaşam boyu sürmesi, ağır komplikasyonlarla seyretmesi, iş gücü ve yaşam süresini olumsuz etkileyen bir hastalık olması nedenleriyle, Birleşmiş Milletler (BM), Aralık 2006 tarihi itibarı ile diyabeti küresel bir hastalık olarak kabul etmiş ve tüm ülkelerin sağlık otoritelerine diyabetle mücadele çağrısı yapmıştır.

Ülkemizde hastalık yükü oluşturan bulaşıcı olmayan kronik hastalıklar arasında diyabet önemli bir yer tutmakta olup bu yükün yakın gelecekte daha da yükselmesi beklenmektedir;

§2003 Ulusal Hastalık Yükü ve Maliyet Etkililik (UHY-ME) Çalışması Hane Halkı Araştırması’na göre 18 yaş ve üzeri kişilerde beyana dayalı olarak diyabet sıklığı %4.75 olarak bulunmuştur. Cinsiyete göre diyabet sıklığı kadınlarda %5.75, erkeklerde ise %3.42’dir (1).

§2003 UHY-ME çalışmasında diyabet insidansı toplamda yüz binde 3820, erkeklerde 3210.2 ve kadınlarda 4280.1 olarak bulunmuştur. Prevelanslar ise binde toplamda 55.8, erkeklerde 46.5 ve kadınlarda 62.8’dir (2).

§Türkiye’de ulusal düzeyde ölüme neden olan ilk 10 hastalığın yüzde dağılımı incelendiğinde diyabet %2.2 ile 8. sırada yer almaktadır (3).

§Diyabet tüm yaş gruplarında %1.9 ile ulusal düzeyde DALY ’e neden olan 12. hastalıktır (2).

Her yıl 14 Kasım’da kutlanmakta olan Dünya Diyabet Günü, diyabet dünyasının en önde gelen farkındalık kampanyasıdır. Bu kampanya, tüm dünyada giderek yükselmekte olan diyabet insidansının önemli bir endişe kaynağı halini alması üzerine, Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) ile Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından 1991 yılında başlatılmış olup, Charles Best ile birlikte insulini bulan Frederick Banting’in doğum günü olan 14 Kasım tarihi seçilmiştir.

BM Genel Kurulu 20 Aralık 2006’da kabul ettiği 61/225 sayılı yönergesi ile 2007 yılından itibaren Dünya Diyabet Günü’nü Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilmiş resmi bir dünya günü olarak ilan etmiştir. Bu yönerge ile tarihte ilk kez bulaşıcı olmayan bir kronik hastalık, sıtma, tüberküloz ve HIV/AIDS gibi bulaşıcı epidemiler gibi küresel bir tehdit olarak kabul edilmiştir. Yönergeye web üzerinden ulaşmak için:Tıklayın..


“Diyabet çemberi” 2007 yılında Dünya Diyabet Günü logosu olarak kabul edilmiştir. Bu mavi çember, diyabeti yenmek için yürütülen küresel mücadele içerisindeki birlikteliği temsil etmektedir.

Dünya Diyabet Günü tüm dünyada 160’ın üzerinde ülkede kutlanmakta ve milyonlarca insanı bu konu çevresinde biraraya getirmektedir. Bu gün kapsamındaki faaliyetler ile diyabetten etkilenen çocuklar ve erişkinler ile risk altındaki topluluklar yanısıra sağlık çalışanları, sağlıkta karar vericiler ve medyada farkındalık oluşturmak amaçlanmaktadır. Dünya Diyabet Günü diyabet farkındalığı için güçlü bir ses oluşturmak için küresel diyabet toplumunu birleştiren bir etkinlik olarak öne çıkmaktadır.

Dünya Diyabet Günü her yıl diyabetle ilgili bir temanın altını çizmektedir. Geçmişte diyabet ve insan hakları, diyabet ve yaşam tarzı, diyabetin maliyetleri, diyabet ve obezite (2004), diyabet ve ayak bakımı (2005), diyabet ve dezavantajlı gruplar gibi başlıklar işlenmiştir. 2007 yılında alınan bir kararla 2007 ve 2008 için tema olarak “Diyabet ve Çocuklar ile Adolesanlar” seçilmiştir. 2009-2013 için ise “Diyabet Eğitimi ve Önlenmesi” teması işlenecektir.

2007-2008 Dünya Diyabet Günü Kampanyası’nın amaçları şunlardır:
§Çocuklarda tip 2 diyabeti önlemeye yardımcı olmak için, sağlıklı yaşam tarzlarını teşvik etmek;

§Diyabetin uyarıcı sinyalleri konusunda farkındalığı arttırmak;

§Diyabetik ketoasidozun azaltılması için teşebbüsleri yüreklendirmek ve destek olmak üzere materyal dağıtmak;

§IDF “Çocuk için Hayat” Programı tarafından desteklenen çocuk sayısını arttırmak.

14 Kasım 2008 günü Bakanlığımız Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürülüğü tarafından Ankara’da düzenlenmekte olan “Kronik Hastalıklar Risk Faktörleri Sağlığın Teşviki ve Geliştirilmesi Sempozyumu” bünyesinde, Bestekar Sok. No:5 Kavaklıdere adresinde oluşturulacak Türkiye Diyabet Kontrol Projesi: “Diyabete Siz Yön Verin” Kampanyası standında Dünya Diyabet Günü gündeme taşınacaktır.

Söz konusu standda diyabet ve kampanya hakkında bilgilendirme çalışması yürütülecek olup paydaş dernek ve kuruluşların hazırlamış olduğu eğitici materyaller dağıtılacaktır. Sempozyum katılımcısı olan kamu kurum ve kuruluşları, yerel yönetimler, üniversiteler, sivil toplum örgütleri ve özel sektör temsilcilerine yönelik farkındalık oluşturma faaliyeti yürütülecektir.

Diyabete Siz Yön Verin Kampanyası, Sağlık Bakanlığı onay ve desteği ile, Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği, Türkiye Diyabet Vakfı, Türk Diyabet Cemiyeti, Türk Diyabet ve Obezite Vakfı, Diyabet Obezite ve Beslenme Derneği ile Diyabet Hemşireleri Derneği tarafından özel sektör katkıları ile geliştirilmekte olup 21.06.2008 tarihinde başlamıştır.

Proje kapsamında 81 ili kapsayacak şekilde 17 il merkezinde, 18 bölge toplantısı planlamış bulunmaktadır. Bu toplantılar bünyesinde diyabet tanı, takip ve tedavisinde görev alan hekim ve diğer ilgili sağlık personeline (hemşire, diyetisyen vb.) yönelik eğitimler, ayrıca halka yönelik bilgilendirme toplantıları ve gönüllü vatandaşların ücretsiz kan şekeri ölçümleri ile anket uygulaması yapılarak bir tarama çalışması yürütülmektedir. Günümüz itibarı ile 8 il merkezinde 36 ili kapsayan toplantılar tamamlanmış olup 2008 yılı sonuna kadar 3 il merkezinde daha 12 ili kapsayan toplantılar yapılacaktır.

Kaynak